بانکداری متمرکز سامانه ای جامع و یکپارچه برای پاسخ دهی به موقع و دقیق به تقاضاهای مشتریان و گزارش گیری از اطلاعات آن هاست که این کار را از طریق کانال های مختلف ارتباطی بین مشتریان و بانک ها و یک پایگاه داده مشترک بین تمامی شعب جهت باقی ماندن در عرصه رقابت انجام می دهد. برای این که از یک فناوری جدید به صورت بهینه و در مسیر اهداف کسب و کاری خود استفاده کنیم مجبور به استفاده از نقشه راهی هستیم که پیاده سازی فناوری جدید را به صورت راهبردی برای ما میسر می سازد. برای این کار چارچوب های راهبری و نقشه راه های زیادی در منابع مختلف و برای استفاده و کنترل فناوری های مختلف ارائه شده است. چارچوب راهبری فناوری اطلاعات کوبیت یکی از این نوع چارچوب هاست که جهت هدایت و کنترل فناوری اطلاعات در سازمان به کار می رود. در این مقاله با استفاده از چارچوب مرجع کوبیت مدل راهبری فناوری اطلاعات بانکداری متمرکز ارائه داده می شود که برای این کار ابتدا با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس فعالیت های مورد نیاز برای راهبری بانکداری متمرکز تعیین گردید. همچنین جهت اختصاص زیرفرایندهای چارچوب کوبیت به فعالیت های بانکداری متمرکز از نظر خبرگان استفاده و تحلیل آن ها با نرم افزار اس پی اس اس انجام شد.

این پژوهش به سنجش بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات بر اساس چارچوب COBIT 5 در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پرداخته است. روش پژوهش بر مبنای مدل ارزیابی بلوغ COBIT 5 انجام گرفته که به اندازه گیری قابلیت فرایندهای فناوری اطلاعات با استفاده از استاندارد ISO/IEC 15504 می پردازد. بر اساس این استاندارد قابلیت هر فرایند در مقیاس رتبه بندی 0 تا 5 بررسی می شود تا سطح بلوغ آن تعیین شود. داده ها با استفاده از سیاهه ارزیابی COBIT 5 در 5 حوزه فرایندی برای 37 فرایند فناوری اطلاعات به کمک واحدهای مسئول هر حوزه (بر مبنای چارت واگذاری مسئولیت COBIT 5) تکمیل شده و پس از تحلیل شاخص های عمومی و تخصصی هر فرایند نمره بلوغ فرایندها، میانگین بلوغ و شکاف بلوغ هر حوزه مشخص گردید. نتایج بدست آمده نشان دادند که سطح بلوغ بدست آمده در پنج حوزه فرایندی یعنی (فرایندهای مربوط به نظام راهبری فناوری اطلاعات، همسوسازی، طرح ریزی و سازماندهی، ساخت، اکتساب و اجرا، تحویل، خدمات و پشتیبانی و نظارت، سنجش و ارزیابی) در راستای راهبردهای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیستند و میانگین کلی سطح بلوغ 37 فرایند ارزیابی شده 0/81 از 5 است و این سازمان دارای شکاف بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات 4/19 تا سطح مطلوب است.

مقدمه: معماری سازمانی نقش مهمی در هم راستایی تغییرات مورد نیاز در قابلیت های کسب وکار سازمان با چشم انداز پیچیده فناوری اطلاعات ایفا می کند. در پژوهش حاضر، مدل برنامه ریزی قابلیت بر اساس فرایند معماری سازمانی کوبیت 2019 که مدل مرجع حاکمیت فرایند های سازمانی فناوری اطلاعات است، ارائه شده است. روش بررسی: این مقاله کیفی و از نوع پژوهش علم طراحی(DSRِ Design Science Research ) بوده که یک چارچوب حل مسئله ساختاری است. نمونه آماری را 47 نفر از خبرگان فاوای دانشگاه ها و خبرگان معماری، آگاه به حوزه قابلیت های کسب وکار تشکیل دادند. روش گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه گوگل فرم بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی انجام شد و طبق نظر خبرگان ارزیابی شد. یافته ها: با استفاده از پیاده سازی مدل برنامه ریزی قابلیت بر اساس فرایند مدیریت معماری سازمانی کوبیت در واحد فاوای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، چشم انداز قابلیت، قابلیت های سطح دو و سطح سه، طرح ایجاد و توسعه قابلیت های شناسایی شده، پروژه های کاری جهت شناسایی و توسعه قابلیت و خدمات افزوده قابلیت استخراج گردید. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از معماری سازمانی در برنامه ریزی قابلیت های فناوری اطلاعات منجر به شناسایی و تدوین طرح قابلیت جدید «مدیریت داده» و تدوین طرح ارتقای قابلیت در سایر بخش ها شامل «مدیریت سامانه های نرم افزاری»، «مدیریت زیرساخت و شبکه»، «مدیریت آمار» در سطح دوم واحد فاوا گردید.

زمینه و هدف: امروزه یکی از اهداف اصلی در مدیریت خدمات و فرایند، بهبود و تضمین کیفیت است که در این رابطه بکارگیری چارچوبهای عملی مانند کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات و کوبیت بسیار موثر و راهگشا می باشد. این مقاله به معرفی مفاهیم فوق الذکر و کاربرد آنها در آموزش عالی سلامت می پردازد. روش: روش این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج آن کاربردی می باشد. نویسندگان کوشیده اند تا در مورد اطلاعات کیفی مربوط به موضوع بر اساس دریافت ها و بینش خود و با یک نگاه برگرفته از مراجع مربوطه با تاکید بر کاربرد چارچوبهای مورد نظر در حوزه آموزش عالی سلامت قضاوت نموده و در مورد استفاده از آن تاکید و پیشنهاداتی را ارائه نمایند. یافته‏ ها: در این مقاله، با بررسی سوابق و پژوهشها در زمینه کاربرد کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات و کوبیت با تاکید بر استفاده از آن در موسسات آموزشی عالی و دانشگاه ها، راهکارها و پیشنهادات لازم در زمینه توسعه این روشها، انطباق کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات با کوبیت و نحوه همکاری این دو چارچوب برای بهبود ارائه خدمات فناوری اطلاعات در آموزش عالی سلامت بررسی شده است. نتیجه گیری: استفاده همزمان دو چارچوب در دانشگاه های علوم پزشکی و موسسات آموزشی وابسته با توجه به مطالعات و اثرات مثبت گزارش شده در مطالعات مختلف، توصیه و مورد تاکید است.

در طی سال های اخیر، کشورهای در حال توسعه به دنبال استفاده از نوآوری های فناورانه می باشند که انتقال فناوری رایانش ابری یکی از این نوآوری ها می باشد. استفاده از نوآوری هایی که در زمینه فناوری اطلاعات وجود دارد، سازمان ها را قادر می سازد تا از طریق استفاده از آن ها، جایگاه اقتصادی خود را ارتقاء بخشند. در نتیجه ضرورت دارد تا سازمان ها یاد بگیرند که چگونه می توانند فرایندهای انتقال فناوری خود را مدیریت کنند. حاکمیت انتقال فناوری مفهوم جدیدی است که می تواند در این حیطه به سازمان ها کمک کند. پیاده سازی حاکمیت انتقال فناوری می تواند برای سازمان ها کاهش هزینه و افزایش بهره وری را داشته باشد و دستیابی سازمان به مزیت رقابتی را تسهیل کند. در حیطه فناوری های جدیدی هم چون رایانش ابری که موفقیت و پذیرش آن مستلزم غلبه بر چالش ها و ریسک هایی است که با آن مواجه می باشد، حاکمیت فرایندهای انتقال این فناوری می تواند تا حدی از این چالش ها بکاهد. در نتیجه، استفاده از رایانش ابری می تواند در سازمان ها گسترش پیدا کند و سازمان از مزایای این فناوری بهره مند شود.پژوهش حاضر از لحاظ هدف بنیادی و از لحاظ روش توصیفی- کیفی است که در آن از مطالعات کتابخانه ای جهت گردآوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش معرفی دو مدل حاکمیتی است. در ارائه این مدل ها از چارچوب کوبیت که یک چارچوب حاکمیتی کارآمد و توانا در زمینه فناوری اطلاعات می باشد، استفاده شده است. مدل اول جهت حاکمیت انتقال فناوری و مدل دوم جهت حاکمیت انتقال فناوری رایانش ابری، پیشنهاد شده است.

با بکارگیری همزمان هم سویی راهبردی و حاکمیت فناوری اطلاعات می توان یک ابتکار عمل راهبردی موثری بدست آورد تا به سازمان ها اجازه دهد به بهره برداری کارآمد از فناوری اطلاعات و مزیت رقابتی دست یابند. در مقاله حاضر به بررسی ارتباط میان هم سویی راهبردی و سطح بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات در حوزه سرویس های آموزش مجازی دانشگاه ها پرداخته می شود. در این پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه به جمع آوری اطلاعات و نظرات کارشناسان ارشد و خبره در این حوزه در 63 فاکتور مختلف به صورت یک مدل تلفیقی از کوبیت و لوفتمن پرداخته و نتیجه ارزیابی میزان هم سویی راهبردی فناوری اطلاعات و کسب وکار حوزه سرویس های آموزش مجازی را در دانشگاه شهیدبهشتی به عنوان مورد مطالعه به صورت جداولی ارائه نموده ایم. بررسی نتایج نشان می دهد بکارگیری مناسب و سهم فناوری اطلاعات برای موفقیت در رسیدن به اهداف با میانگین 3. 33 و همچنین طراحی و پیاده سازی مناسب سیستم های پایه ای در دانشگاه با میانگین 3. 16 از دید پاسخ دهندگان مهمترین تاثیر را داشته و در مقابل فاکتورهای عدم بکارگیری معماری سازمانی یکپارچه برای کلیه فرآیندهای آموزش مجازی با میانگین 1. 27 و عدم توجه به خطرپذیری فناوری اطلاعات و نبود یک چارچوب نظارت داخلی با میانگین 1. 38، جزو نقاط ضعف بوده است و برای ارتقاء هم سویی راهبردی و حاکمیت فناوری اطلاعات در آموزش مجازی، نیاز به تلاش بیشتر در این زمینه هاوسایر زمینه هایی که نمره پایینی بدست آورده اند، بیش از پیش روشن می گردد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان ابزار کلیدی در سازمان ها جهت دستیابی به اهداف و آرمان های سازمان شناخته میشود. با توجه به رقابتی شدن کسب و کار در دهه های اخیر و نقش بیش از بیش IT در بقا و پیشرفت سازمان ها، آن ها ناگزیر به سرمایه گذاری های سنگین در این حوزه هستند. حجم زیاد این سرمایه گذاری و مشکلات به وجود امده در این حوزه، دغدغه جدیدی در خصوص میزان اثر بخشی و سودآوری این سرمایه گذاری ها برای مدیران سازمان ها پدید اورده است. ارزیابی بلوغ فناوری اطلاعات پاسخی مناسب در راستای این دغدغه و شناخت وضعیت کنونی سازمان است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی سطح بلوغ فناوری اطلاعات در شرکت های زیرمجموعه شرکت توانیر به عنوان متولی صنعت برق ایران است. در این پژوهش دو نیروگاه از مجموع 89 شرکت زیرمجموعه به عنوان جامعه جهت بررسی انتخاب شده اند. پس از بررسی مدل های ارزیابی موجود مدل بلوغ کوبیت به عنوان مدل مرجع ارزیابی در صنعت برق انتخاب گردید. با توجه به اینکه در این مدل از منطق ارسطویی جهت ارتباط میان اهداف کسب و کار و اهداف IT و فرایندهای آن استفاده شده است. در پژوهش حاضر از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت شناسایی دقیق تر حوزه ارزیابی استفاده شده است. پس از شناسایی حوزه ارزیابی و پیاده سازی مدل کوبیت نتایج حاصله نشان از عملکرد بهتر نیروگاه منتخب (الف) و سطح بلوغ بالاتر آن است. ضمن اینکه با بیان سطح بلوغ جاری، پیشنهاداتی جهت بهبود وضع موجود ارائه شد.

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیر و تاثرات میان حاکمیت فن آوری اطلاعات و فرایندهای مدیریت دانش در سازمان انجام شده است.روش: پژوهش از نوع پیمایشی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران و کارکنان شرکت های فعال در حوزه فن آوری اطلاعات ایران است. تعداد 21 سازمان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و تعداد 357 نفر از کارکنان و مدیران عالی و میانی به عنوان نمونه آماری پژوهش برگزیده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بود و جهت شناسایی شاخص های پژوهش از مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان استفاده شد. در ادامه، حاکمیت فن آوری اطلاعات بر اساس چارچوب کوبیت مورد ارزیابی قرار گرفت. ارتباط بلوغ فرایندهای مدیریت دانش یعنی خلق، ذخیره سازی، انتقال و به کارگیری دانش با حاکمیت فن آوری اطلاعات در قالب فرضیه های پژوهش تدوین گردید و با استفاده از آزمون گرانجری و آزمون خودرگرسیون برداری تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از جمله نتایج این پژوهش می توان به رابطه یک طرفه بین حاکمیت فن آوری اطلاعات با فرایندهای خلق، انتقال، ذخیره سازی و به کارگیری دانش اشاره کرد. بدین مفهوم که با ارتقای حاکمیت فن آوری اطلاعات در یک سازمان می توان به بهبود فرایندهای مدیریت دانش کمک کرد.اصالت/ ارزش: تاکنون رابطه بین حاکمیت فن آوری اطلاعات و فرایندهای مدیریت دانش در پژوهشی ارزیابی نشده است. نتایج مقاله حاضر جهت استقرار و پیاده سازی و ارزیابی مدیریت دانش در یک سازمان مفید می باشد.

حاکمیت شرکتی سیستمی است که با آن شرکت ها اداره و کنترل می شوند و ساختاری را شکل می دهد که از طریق آن می توان دستیابی به اهداف و عملکرد سازمان را نظارت کرد. فناوری اطلاعات با ایجاد دسترسی مناسب و آسان به اطلاعات، بستر شفاف سازی فعالیت های سازمان را فراهم می آورد. این پژوهش با هدف ارزیابی رابطه مولفه های حاکمیت فناوری اطلاعات و حاکمیت شرکتی اجرا شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی است. بر اساس نظر خبرگان، سه وزارتخانه با حوزه فناوری اطلاعات ارتباط مستقیمی دارند. جامعه آماری این پژوهش مدیران عالی، معاونان و مدیران میانی سازمان های حوزه فناوری اطلاعات زیرمجموعه این وزارتخانه ها در نظر گرفته شده است و 178 نفر از 21 سازمان حوزه فناوری برای نمونه آماری انتخاب شدند. شاخص های حاکمیت فناوری اطلاعات با بهره مندی از چارچوب کوبیت ارزیابی شد. جمع آوری اطلاعات شاخص های حاکمیت شرکتی و حاکمیت فناوری اطلاعات در سازمان های نمونه به کمک پرسشنامه انجام گرفت و رابطه بین این شاخص ها با استفاده از تحلیل همبستگی کانونی بررسی شد. از نتایج این پژوهش می توان به برقراری رابطه بین حاکمیت فناوری اطلاعات و حاکمیت شرکتی اشاره کرد که برنامه ریزی و سازماندهی فناوری اطلاعات در این رابطه، بیشترین وزن را میان مولفه های حاکمیت فناوری اطلاعات دارند.